Σε περιόδους όπως είναι τα Χριστούγεννα, η χώρα μας είναι γεμάτη από τελετουργικά και παραδόσεις, οι οποίες τηρήθηκαν ευλαβικά από πολύ παλιά και μεταφέρθηκαν με πολύ αγάπη και υπερηφάνεια από γενιά σε γενιά, ώστε σήμερα να μιλάμε ακόμη γι’ αυτές. Μία απ’ αυτές τις ελληνικές παραδόσεις αφορά στο Χριστόψωμο, με αξιοσημείωτο το γεγονός ότι δεν είναι μόνο στην εκτέλεση της συνταγής του η ουσία, αλλά σε καθετί που σχετίζεται μ’ αυτό· πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη δημιουργία του. Είναι ένα αρτοποίημα που ενώνει όλη την Ελλάδα, αλλά και ξεχωρίζει κάθε περιοχή της, αφού τα βασικά υλικά του παραμένουν περίπου ίδια, ενώ τα αρωματικά του κι ο στολισμός του ποικίλει από μέρος σε μέρος.
Αναζητώντας, λοιπόν, μια αυθεντική και κλασσική συνταγή, θα βρούμε μία προερχόμενη σχεδόν από κάθε πλευρά της χώρας μας. Αυτή που θα προταθεί παρακάτω είναι μία που κρατά τον βασικό σκελετό όλων, άλλα περιλαμβάνει και τα πιο ωραία μυρωδικά απ’ την καθεμιά ξεχωριστά.
Aπό μαγειρικά σκεύη θα χρειαστούμε:
- Μίξερ χειρός
- 1 αρκετά μεγάλο και βαθύ μπολ ή εναλλακτικά, μια μικρή λεκάνη
- 1 μπολ μεσαίου μεγέθους
- 1 κουτάλι της σούπας
- 1 κουτάλι του γλυκού
- 1 κούπα μεγάλης χωρητικότητας
- Πινέλο ζαχαροπλαστικής ή μαρίζ (προαιρετικά)
- Σύρμα χειρός
- Κόσκινο ή σίτα τροφίμων
- Στρογγυλό ταψί
- Ζυγαριά τροφίμων (προαιρετικά)
Τα υλικά που θα χρησιμοποιήσουμε:
- 1.000 γρ. αλεύρι ζυμωτό
- 9 γρ. ξηρή μαγιά
- 5 γρ. μαστίχα Χίου θρυμματισμένη
- 4 κ. σ. μέλι
- 2 κούπες χλιαρό (προς ζεστό) νερό
- Στο ένα τρίτο της κούπας ελαιόλαδο
- 1 κ. σ. ελαιόλαδο ξεχωριστά
- 1 κ. σ. ζάχαρη κρυσταλλική
- 1 κ. σ. γλυκάνισο
- 1 κ. γλ. κανέλα σε σκόνη
- 1 κ. γλ. στη μύτη αλάτι
- 1 αυγό (προαιρετικά, για το ψήσιμο)
- 1 ολόκληρο καρύδι
- Διαφανής μεμβράνη
- Αντικολλητικό χαρτί ψησίματος
Τα βήματα που θα ακολουθήσουμε:
- Στο μπολ μεσαίου μεγέθους, τοποθετούμε το χλιαρό νερό, τη μαγιά, το μέλι και την ζάχαρη. Ανακατεύουμε καλά με το σύρμα χειρός, ώστε να διαλυθεί η μαγιά. Την αφήνουμε για 5 λεπτά στην άκρη, ώστε να ενεργοποιηθεί.
- Στο μεγάλο βαθύ μπολ μας, ρίχνουμε το αλεύρι περνώντας το απ’ το κόσκινο ή τη σίτα, έπειτα τη θρυμματισμένη μαστίχα, τον γλυκάνισο, την ζάχαρη, την κανέλα, το αλάτι και, τέλος, το λάδι.
- Με το μίξερ χειρός σε χαμηλή ταχύτητα, χτυπάμε όλα τα στερεά υλικά μαζί με το λάδι, μέχρι να ομογενοποιηθούν. Σταδιακά, μπορούμε να ανεβάζουμε την ταχύτητα του μίξερ, ώστε να κερδίσουμε χρόνο.
- Μέσα στα στερεά υλικά ρίχνουμε την πρώτη δόση του μείγματος με τη μαγιά και τα χτυπάμε όλα μαζί με το μίξερ. Στην πορεία, φροντίζουμε να ρίξουμε και την δεύτερη και την τρίτη δόση του μείγματος με τη μαγιά, αλλά δεν βιαζόμαστε!
- Πλέον, μπορούμε να πλάσουμε στον πάγκο της κουζίνας τη ζύμη με τα χέρια μας. Αν δεν είναι εύπλαστη ή φαίνεται πολύ αφυδατωμένη και σκληρή, προσθέτουμε επιπλέον μισή κούπα χλιαρό νερό. Θα ξέρουμε ότι η ζύμη είναι έτοιμη όταν δε θα κολλάει στα χέρια μας και όταν θα είναι αρκετά συμπαγής, ώστε να την σηκώσουμε ολόκληρη στο ένα μας χέρι.
- Ρίχνουμε στο μεγάλο μπολ την κουταλιά σούπας λάδι που κρατήσαμε ξεχωριστά και την απλώνουμε σε όλη την επιφάνειά του. Τοποθετούμε μέσα τη ζύμη και την σκεπάζουμε με τη μεμβράνη.
- Αφήνουμε τη ζύμη να ξεκουραστεί για 2 ώρες, σε ζεστό σημείο, ώστε να διπλασιαστεί.
*Γι’ αυτό είναι σημαντικό το μπολ που θα χρησιμοποιήσουμε να είναι όντως μεγάλο και βαθύ, ειδάλλως η ζύμη θα ξεχειλίσει. Αν δεν το έχουμε υπολογίσει καλά και το μπολ μας δεν είναι επαρκές, μπορούμε είτε να μεταφέρουμε σε λεκάνη, είτε να χωρίσουμε τη ζύμη στα δύο, ώστε να τοποθετήσουμε το άλλο της μισό σε δεύτερο μπολ. - Στο πέρασμα των 2 ωρών, ξεκινάμε να επεξεργαζόμαστε τη ζύμη μας. Κρατάμε ένα κομμάτι της ζύμης για τον στολισμό, ο οποίος μπορεί να είναι κι ένας απλός σταυρός, χωρίς πολλά-πολλά. Το υπόλοιπο μείγμα το πλάθουμε, δίνοντάς του ένα στρογγυλό σχήμα. Κρατάμε ξεχωριστά τα δύο μέρη της ζύμης, ώστε να κάνουμε την σύνθεση αργότερα.
- Στρώνουμε στο στρογγυλό ταψί αντικολλητικό χαρτί ψησίματος και τοποθετούμε την στρογγυλή ζύμη μας.
- Ρίχνουμε το αυγό σε μια κούπα, το αραιώνουμε με λίγο νερό και, με τη βοήθεια του πινέλου ή της μαρίζ ή κι ακόμη ενός κουταλιού, αλείφουμε όλη την επιφάνεια της ζύμης, ώστε να κολλήσουν τα στολίδια μας.
- Προσθέτουμε τα στολίδια που έχουμε φτιάξει με το υπόλοιπο της ζύμης και τα αλείφουμε, επίσης, με το αυγό. Σε αυτό το σημείο, μπορούμε να προσθέσουμε όποιο άλλο υλικό μας αρέσει, όπως ξηρούς καρπούς, σταφίδες, σουσάμι κι ούτω καθεξής. Ολοκληρώνοντας, βυθίζουμε το ολόκληρο καρύδι στο κέντρο του σταυρού.
- Αφήνουμε το Χριστόψωμο στο ταψί να ξεκουραστεί ξανά, για μισή ώρα.
- Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στους 200° στον αέρα, για 45-50 λεπτά.
Το Χριστόψωμο, παρότι συγκαταλέγεται στην κατηγορία των γλυκών, θα λέγαμε ότι δεν είναι τόσο γλυκιά η γεύση του. Μάλλον θα το χαρακτηρίζαμε ως μια διασταύρωση ψωμιού με τσουρέκι, καθώς θυμίζει και τα δύο, αλλά έχει μια πολύ μοναδική δική του γεύση. Αν όχι την συγκεκριμένη, επιβάλλεται να φτιάξουμε μια οποιαδήποτε συνταγή Χριστόψωμου. Πώς να το κάνουμε, είναι κομμάτι της ταυτότητάς μας!
Είσαι οπτικός τύπος; Κανένα πρόβλημα! Μπορείς να παρακολουθήσεις την εκτέλεση της συνταγής στο TikTok ή στο YouTube, ακολουθώντας τα παρακάτω link:
https://vm.tiktok.com/ZGdMvdMk9/
